De voormalige elektriciteitscentrale van Ruien (Kluisbergen) maakt plaats voor een modern en klimaatneutraal bedrijventerrein. Na de sluiting in 2013 en de sloop van de schoorstenen in 2017 werd de weg vrijgemaakt voor een duurzame herontwikkeling. De provincie Oost-Vlaanderen ontwikkelde een ruimtelijk uitvoeringsplan voor de site. Dat plan kreeg vervolgens groen licht van de provincieraad en de Vlaamse regering. Het treedt op maandag 17 februari in werking.
De ontwikkelaar van de site, Global Herpelgem, de gemeente Kluisbergen, Vlaamse overheid, Provincie Oost-Vlaanderen en Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij (POM) sloegen de handen ineen met een duidelijke ambitie. Ze wilden niet zomaar een bedrijventerrein realiseren, maar een voorbeeldproject neerzetten. Samen met lokale experts en bewoners dachten ze grondig na over de toekomst van de site. Dit resulteerde in een sterke, ambitieuze visie waarop de provincie Oost-Vlaanderen een provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan (PRUP) baseerde.
Ruimtelijke planning met een visie.
Onder impuls van de Vlaamse regering sloten de partners een brownfieldconvenant af. Daarin is bepaald dat minstens de helft van de site een economische bestemming krijgt. Daarnaast werden belangrijke principes vastgelegd om een kwalitatieve ontwikkeling en exploitatie te garanderen.
Wat dit plan echt innovatief maakt, is de focus op slimme ruimtelijke ordening. De site zet in op haar ligging aan de Schelde, en is specifiek bedoeld voor regionale bedrijven die hun grondstoffen of afgewerkte producten transporteren over het water. Meerdere bouwlagen worden verplicht, daken moeten worden benut, en gebouwen worden zo ontworpen dat ze in de toekomst zonder grote ingrepen kunnen worden hergebruikt. Daarnaast is er aandacht voor functies die de bedrijven kunnen delen. Zo is er gemeenschappelijke infrastructuur, zijn er gezamenlijke parkings en wordt het gebruik van de kade gedeeld.
Energiehubs als motor van energietransitie.
Klimaatneutraliteit tegen 2050: dat is de uitdaging waar heel Europa voor staat. Fossielvrije energie vormt een belangrijk onderdeel van onze toekomstige energievoorziening, maar ook energieonafhankelijkheid is minstens even belangrijk. Dit maakte de energiecrisis ons al duidelijk op de energiefactuur.
We schakelen over van gecentraliseerde fossiele energie naar lokale, hernieuwbare bronnen van eigen bodem. De energietransitie vereist een aanpassing van onze energie-infrastructuur en van de organisatie van bedrijventerreinen.
Energiehubs of e-hubs spelen hierin een sleutelrol: ze verzamelen energie en verdelen die naar het bedrijventerrein zelf, de omliggende buurt en het elektriciteitsnet. Batterijparken zijn daarbij cruciaal. Ze slaan de overtollige energie van het hoogspanningsnet op en zetten het terug wanneer er vraag naar is. Zo zorgen ze voor de stabilisatie van het stroomnet.
Door zijn strategische ligging is Ruien Centraal een belangrijke schakel in de regionale en internationale energievoorziening. Naast de bestaande hoogspanningspost opende het bedrijf Yuso in 2023 een batterijpark op de site. Met een capaciteit van 100 MWh was het toen het grootste batterijpark in de Benelux. Het energiebedrijf Storm plant een batterijpark met een opslagcapaciteit van nog eens 800 MWh, dat eind 2027 operationeel zal zijn. Een derde bedrijf werkt ondertussen aan een vergunningsaanvraag. Op die manier zal Ruien Centraal een van de grootste batterijparken van Europa worden.
“Het is essentieel om vandaag de route uit te stippelen naar een klimaatneutraal 2050. Met slimme ruimtelijke planning, een innovatieve visie op de organisatie van bedrijventerreinen, én met een grote batterijcluster pionieren we in de energietransitie.” gedeputeerde Dagmar Beernaert, bevoegd voor Ruimtelijke Planning en Klimaatbeleid.
Volgende stappen.
Bijna een decennium na de sloop van de koeltoren krijgt het terrein dus opnieuw een betekenisvolle invulling. De planprocedure is afgerond en de provincie Oost-Vlaanderen keurde het plan finaal goed op de provincieraad van november 2024. Op 3 februari werd het gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad waarna het 14 dagen later, op maandag 17 februari, in werking treedt.
Tot nu toe werden vergunningsaanvragen op de site als zogenoemde ‘anticipatieve ontwikkelingen’ afgetoetst aan de visie van de Brownfieldconvenant. Vanaf 17 februari zullen vergunningsaanvragen worden getoetst aan het PRUP en op basis daarvan worden afgeleverd.
