Op de jongste gemeenteraad in Lede, gehouden op donderdag 24 april 2025, stond één agendapunt centraal in de politieke en publieke discussie: de goedkeuring van de verkoop van een perceel OCMW-grond in de Steenstraat. Het gaat om een terrein van 748 m², gelegen in woongebied volgens het gewestplan, maar met een omstreden ruimtelijke en klimatologische ligging. Oppositiepartij Groen sprak zich krachtig uit tegen de beslissing en waarschuwde voor de mogelijke gevolgen van bouwen op een “waterziek” perceel.
De meerderheid (CD&V en De Coöperatie), gesteund door het OCMW-bestuur, verdedigde de verkoop op basis van stedenbouwkundige en financiële argumenten. Beide kampen beroepen zich op cijfermateriaal, beleidsnota’s en adviezen van hogere overheden, maar komen tot een diametraal andere conclusie. Wat volgt is een diepgaand verslag van een dossier waarin ruimtelijke ordening, waterbeheer en politieke verantwoordelijkheid op scherp staan.
De feiten: een kwetsbaar perceel met woonbestemming.
Het perceel in kwestie is gelegen in de Steenstraat, tussen huisnummers 2C en 4. Hoewel het volgens het gewestplan behoort tot woongebied, is de effectieve gebruikswaarde omstreden. De locatie heeft een complexe topografie: het straatniveau ligt aanzienlijk hoger dan de achterliggende tuinen. Bovendien fungeert het perceel als afwateringszone voor regenwater afkomstig van omliggende straten zoals de Broeder De Saedeleerstraat, Nieuwstraat en Hollestraat, eens het regenwater de natuurlijke barrière van de spoorlijn is gepasseerd.
Tot voor kort liep er zelfs een beekje dwars door het terrein. Tijdens rioleringswerken in de Broeder De Saedeleerstraat werd deze waterloop echter verlegd naar de rand van het perceel, waar hij nu afstroomt via een gracht afgeboord met schanskorven. Toch blijkt uit ervaring én kaartmateriaal dat het risico op wateroverlast nog altijd reëel is.
Volgens buurtbewoners, maar ook volgens Groen, staat het perceel bij hevige regenval vaak langdurig onder water. In de afgelopen tien jaar werd de aanpalende bebouwing meermaals getroffen door waterschade. De Vlaamse watertoetskaarten duiden het perceel aan als “overstromingsgevoelig” met een score D – wat wijst op een middelgrote tot hoge kans op overstromingen.
De bezwaren van Groen: ‘Klimaatbeleid wordt ondergraven.’
Groen Lede, met Jo Maebe als fractieleider, trok fel van leer tegen de beslissing. Volgens de oppositie is de verkoop van deze grond een rechtstreeks affront tegen het klimaatbewust beleid dat de gemeente zelf de voorbije jaren heeft uitgetekend. Maebe verwijst expliciet naar:
- De inspiratienota voor de bestuursperiode 2025-2030, waarin gepleit wordt voor ontharding, extra groene zones en ruimte voor infiltratie en buffering;
- Het hemelwater- en droogteplan van juni 2024, waarin het perceel als “knelpunt” wordt erkend, met expliciete passages die stellen dat overstromingsgevoelige zones gevrijwaard moeten worden van bebouwing.
Uit het plan (pagina 19): “Overstromingszones zullen gevrijwaard worden van bebouwing” en “Tegen 2030 streeft de gemeente om afdoende maatregelen te voorzien zodat geen woningen direct getroffen worden door wateroverlast.”
Volgens Groen is het dan ook “hypocriet” om enerzijds beleid te voeren dat inzet op klimaatadaptatie en anderzijds een perceel met gekende problematiek te verkopen als bouwgrond.
Daarnaast haalt Maebe het schattingsverslag aan, waarin de beperkingen expliciet worden benoemd: “De perceelscore D wijst op middelgrote tot hoge overstromingsgevoeligheid. In gewone mensentaal: dit is een waterziek terrein.” Volgens hem zou de gemeente beter het goede voorbeeld geven en het terrein herbestemmen als infiltratiezone of buurtpark.
De verdediging van de meerderheid: ‘Beheersbaar risico, duidelijke voorwaarden.’
Burgemeester Geertrui Van De Velde (CD&V) reageerde fel op de aantijgingen van Groen. Ze erkent dat er in het verleden problemen waren met wateroverlast, maar wijst erop dat deze gelinkt waren aan uitzonderlijke omstandigheden tijdens rioleringswerken.
“Tijdens de heraanleg van de Broeder De Saedeleerstraat werd Lede getroffen door een waterbom. Op meerdere plaatsen in de gemeente kwam toen wateroverlast voor. Voor dit perceel lag de oorzaak in de tijdelijke, te zwakke pompinstallatie. Sinds de aanleg van de definitieve rioleringsinfrastructuur met schotten, zijn er geen nieuwe incidenten meer geweest.”
De burgemeester benadrukt dat de verkoop werd goedgekeurd op basis van een stedenbouwkundig attest, dat op zijn beurt voortbouwt op het voorwaardelijk gunstig advies van de provinciale dienst Integraal Waterbeleid. Hoewel dat advies erkent dat het grootste deel van het perceel een verhoogd overstromingsrisico kent, wordt de kans op effectieve overstroming ingeschat als “klein”: eens om de 101 tot 1000 jaar.
De meerderheid vertrouwt op de technische voorwaarden die werden opgelegd:
- verhoogde vloerpas bij bebouwing.
- verbod op achterliggende ophogingen.
- verplichte compensatie van infiltratiecapaciteit.
- gedetailleerde afwateringsplannen en opmetingen.
“Bij een effectieve bouwaanvraag zal opnieuw advies worden ingewonnen bij de bevoegde diensten. Het is dus geen blanco cheque voor eender welke bebouwing,” aldus Van De Velde.
Wat met de toekomst? Drie mogelijke scenario’s.
De discussie rond het perceel Steenstraat is exemplarisch voor de uitdagingen waarmee lokale besturen vandaag geconfronteerd worden. Tegelijk ruimte creëren voor wonen, klimaatbestendigheid bevorderen én financiële middelen genereren, is geen eenvoudige evenwichtsoefening.
Mogelijke toekomstscenario’s:
- Bouwvergunning onder strikte voorwaarden.
Een kandidaat-koper dient een bouwaanvraag in waarbij alle technische eisen worden gerespecteerd. Mits een degelijk plan kan een woning gerealiseerd worden zonder extra risico’s voor de omgeving. - Intrekking of herziening bij bezwaarprocedures.
Buurtbewoners of milieuverenigingen dienen bezwaar in bij de provincie of Raad voor Vergunningsbetwistingen. Bij negatieve uitspraken kan de verkoop teruggedraaid of herzien worden. - Herbestemming door gemeenteraad.
Mocht het publieke en politieke verzet aanhouden, zou de gemeente het perceel alsnog kunnen herbestemmen naar groenzone of infiltratiegebied. Daarvoor is echter een hele procedure nodig, met financiële én juridische implicaties.
Conclusie: politiek dossier met natte voeten.
Wat begon als een relatief administratief agendapunt op de OCMW-raad, groeide uit tot een principiële discussie over duurzaamheid, verantwoordelijkheid en beleidstrouw. De meerderheid beroept zich op technische haalbaarheid, juridische onderbouw en de autonomie van het OCMW. De oppositie verwijst naar het bredere plaatje van klimaatadaptatie, burgerveiligheid en toekomstgericht bestuur.
Dat het laatste woord over het perceel in de Steenstraat nog niet gezegd is, lijkt nu al duidelijk. Maar of de gemeente met deze verkoop een natte droom of een natte voet zet, zal de tijd moeten uitwijzen.
