Er zijn 825 straten in Aalst, goed voor 373 kilometer aan wegennet. Het onderhoud, het herstel en de heraanleg van deze wegen worden gecoördineerd door Koen Dujacquier en zijn zestien collega’s die zich samen de dienst Openbare Werken van de stad Aalst mogen noemen. “Mijn team kun je opdelen in twee categorieën: ‘bureauwerkers’ en ‘straatlopers’ met elk hun eigen broodnodige expertise.”
Ik trek het wat op flessen, maar in se klopt het wel”, lacht Koen (rechts op de foto) wanneer hij de werking van zijn dienst toelicht. “We hebben mensen die elke dag de baan op zijn om controles uit te voeren, meldingen op te volgen en werven te begeleiden. Zij hebben tonnen terreinkennis en weten hoe het er in de praktijk aan toegaat. Karen Claeys (links op de foto) is zo iemand. Zij is verantwoordelijk voor het onderhoud van en de herstellingswerken aan onze wegen. Anderzijds hebben we ook een aantal collega’s die vooral vanuit het administratief centrum werken: de collega’s die de administratie voor hun rekening nemen, plannen tekenen en ontwerpen maken. Jan De Mette (midden op de foto) is één van onze ingenieurs die straten en pleinen ontwerpen.” En de één is niks zonder de ander: “Elke dag merken we dat we beide soorten expertise nodig hebben. We doen zo vaak een beroep op elkaars kennis dat we zelden tot nooit thuis werken.”
1 000 meldingen per jaar, 400 adviezen per maand.
Al het werk gedaan krijgen met een ploeg van 16 personen is best pittig. “Bovenop onze eigen geplande werken, ontvangen we via ons centraal meldingssysteem jaarlijks een duizendtal meldingen waarvoor we een oplossing bieden. Honderden andere oproepen van burgers bereiken ons nog via andere wegen. Daarnaast zijn er maandelijks 400 adviezen voor inname openbaar domein die moeten worden behandeld én schrijven we per jaar 300 adviezen voor omgevingsvergunningen uit. Ook veel andere stadsdiensten doen een beroep op ons voor advies en om plannen te tekenen.”
“Ons openbaar domein breidt elk jaar uit”.
Of het werk ooit af zal zijn, valt te betwijfelen. “Ons openbaar domein breidt nog elk jaar uit, want er komen nieuwe straten, verkavelingen en pleintjes bij. Toch is niet alle openbare ruimte eigendom van de stad. Gewestwegen, zoals de ring en de snelweg, zijn eigendom van het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV). Daarnaast hebben ook externe partners, zoals de NMBS, De Vlaamse Waterweg en Fluvius stukjes in eigendom en beheer. Niet alle wegenwerken gebeuren in opdracht van de stad. AWV coördineert de werken op eigen terrein en er zijn ook veel nutsmaatschappijen die in onze straten aan het werk zijn om huizen te voorzien van water, aardgas of internet.”
Kindertekening als bedanking.
Koen is trots op de resultaten van zijn team. “Ik verbaas me er elke dag over wat we met onze ploeg allemaal klaarspelen. Wij hebben eigen tekenaars, we hebben werftoezichters en -coördinatoren en we hebben projectleiders en experten. En met de mensen die er zijn, proberen we dan ook maximaal ten dienste te staan van de burger. Wij halen veel voldoening uit een bedankje. Deze week kregen we een tekening van een kind dat blij was met z’n pas aangelegde straat. Daar doe je het voor. We kunnen niet voor iedereen goed doen, maar we doen wel ons best.”
“Leading lady van putten en bulten”.
Wegen die veelvuldig worden gebruikt, dat betekent ook: veel reparaties. Karen Claeys, hét aanspreekpunt voor alle putten en bulten op onze wegen, zorgt ervoor dat de straten worden onderhouden en waar nodig worden hersteld, elke dag opnieuw. “Met een lekkere kop koffie en het werkschema van de aannemers voor mijn neus, start ik mijn werkdag”, zegt Karen. “Ik bekijk wie er die dag waar op pad is om alle geplande werken uit te voeren en log dat allemaal in het Generiek Informatieplatform Openbaar Domein (GIPOD). Dat is nodig, want er moet rekening worden gehouden met andere werken in de buurt en de mogelijke omleidingen die daarbij horen. Daarna bekijk ik de nieuw binnengekomen meldingen aankomende werken.”
Altijd kalm blijven.
De rest van de dag vind je Karen weinig achter haar bureau. “Ik trek de straat op. Ik analyseer en behandel dringende en nieuw binnengekomen oproepen ter plaatse. Ik volg ook alle aannemers op en geef hen richtlijnen. Het mag dan wel een mannenbusiness zijn, er wordt naar mij geluisterd. Ik kan ze allemaal aan. Altijd kalm blijven is de truc. (lacht)”.
“Ik háát vochtige doekjes”.
Het takenpakket van Karen is even uitgebreid als divers: voetpadborduren aanpassen, beken en grachten kuisen, huisaansluitingen herstellen, putten in het wegdek vullen, fietsenstallingen plaatsen, wegmarkeringen schilderen… Toch springt één categorie er bovenuit. “Heel veel interventies die ik doe, hebben met de riolering te maken. In 2024 waren dat er 318 om precies te zijn, tegenover 187 reparaties aan de weg. Meestal gaat dat dan om verstoppingen. Die worden vaak veroorzaakt door wat mensen in hun wc of rechtstreeks in de straatkolken gooien: van frietvet tot vochtige doekjes. Ik háát vochtige doekjes want die verteren niet, schrijf dat maar op. Ook na verbouwingswerken treden vaak verstoppingen op. En bomen kunnen evengoed de boosdoener zijn: hun wortels dringen de rioolbuizen binnen via scheuren en oude voegbindingen.”
Niet laten misleiden door het oppervlak.
Nog op Karens wekelijkse to-dolijstje staan verzakkingen in het wegdek. “Zulke meldingen krijgen we vaak na de doortocht van nutsmaatschappijen die zorgen voor elektriciteit, water, aardgas of internet bij de mensen thuis. Zulke werken gebeuren niet door – of in opdracht van – de stad. Maar als de weg of het voetpad ondanks gemaakte afspraken na afloop niet degelijk wordt gedicht, krijg je onvermijdelijk verzakkingen. Dan komen wij langs om dat op te lossen. Kleine werken, zoals putjes vullen met koud asfalt, gebeurt door de eigen stadsdiensten. Grote werken worden uitbesteed aan vaste aannemers. Als we zien dat een straat al te veel oplapwerk moest ondergaan, investeren we in een volledig nieuwe asfaltlaag.”
Soms kan een onbeduidend putje een veel groter probleem blootleggen”, legt Karen it. “Laat je nooit misleiden door wat je aan de oppervlakte ziet. Soms is een kleine verzakking een voorbode van een zinkgat dat onder het wegdek lonkt. Vandaag repareren we zo’n zinkgat aan Koekeroel in Herdersem. Dat ontdekten we gelukkig op tijd en dat geeft me een kick. Het laat me beseffen dat ik in mijn job echt een verschil kan maken.”
“Een straat ontwerpen is puzzelen met de ruimte die je hebt”.
Per jaar staan er ook een aantal grote projecten op stapel, waarbij de riolering wordt vernieuwd en de straat een nieuw ontwerp krijgt. Jan De Mette neemt als projectleider deze ontwerpen voor zijn rekening. Grote werken hebben een grote impact. Daarom worden ze zorgvuldig uitgetekend, gepland en uitgevoerd met aandacht voor de mening van wie er woont. Een toegankelijk voetpad van minstens anderhalve meter is de eerste lijn die ik op papier zet”, steekt Jan van wal. En de rest van het ontwerp, dat is een puzzel. Onze ruimte is beperkt, dus we moeten compromissen zoeken tussen de verschillende functies van de straat en haar bewoners, handelaars en passanten. We houden ook rekening met de volgende generaties, want een straat wordt heraangelegd voor 50 jaar.”
Eigen blik versus algemeen belang.
De bewoners worden bij het ontwerp betrokken. “We zetten steeds meer in op communicatie en participatie. Vanaf de eerste plannen tot de officiële inhuldiging hebben we meerdere keren contact met de omwonenden. We horen hen een eerste keer bij de voorstelling van het voorontwerp. Dan mogen ze tijdens een vergadering opmerkingen en suggesties leven. Dat zijn vaak heel persoonlijke meningen die we dan samenleggen om er een algemeen belang uit te distilleren.”
Twee jaar voorbereiding.
Begin april vond zo’n inspraakvergadering plaats voor de bewoners en handelaars van de Gentsestraat en de Vlaanderenstraat. Beide straten krijgen vanaf het voorjaar van 2026 een nieuwe riolering en een heel ander uitzicht. “Zo’n voorontwerp is een beginpunt. De feedback van de vergadering wordt verwerkt, maar er is veel meer om rekening mee te houden, zoals de draagkracht van de grond, het grondwaterpeil en de aanwezige leidingen. Eens het definitief ontwerp klaar is, vragen we indien nodig een omgevingsvergunning en subsidies aan. Daarna wordt een aannemer aangesteld en bepalen we de timing, de fasering en de omleidingen. Er kruipt minstens twee jaar voorbereiding in elke heraanleg, nog voor de eerste tegel wordt gewipt. Momenteel ben ik aan dertig ontwerpen bezig.”
Dagelijkse opvolging van de werf.
“Een paar weken voor de start van de werken, organiseren we een tweede bewonersvergadering. Na de start doen we dagelijks werftoezicht en zijn er elke week werfvergaderingen. Soms sluiten ook vertegenwoordigers van de handelaars op deze meetings aan, zoals tijdens de heraanleg van de Zoutstraten.”
Aangename en leefbare straten.
De ontwerpen die door de dienst Openbare Werken worden gemaakt, hebben steeds een aantal dingen gemeen. “Een toegankelijk openbaar domein voor iedereen is onze eerste prioriteit: blindengeleiding, drempelloze overgangen, verhoogde bushaltes… Een tweede speerpunt is onze stad klimaatrobuust maken, met meer groen en meer gebruik van waterdoorlatende materialen. Ten derde kijken we naar de verschillende vervoersmiddelen in de straat en geven we die elk een veilige plaats op de rijweg. Ook in mijn ontwerp van de Gentsestraat en Vlaanderenstraat zal je deze dingen terugvinden. Je kan het ontwerp vergelijken met dat van de Hogeweg in Erembodegem, een straat die door de heraanleg veel verkeer kan slikken en tegelijk toch heel leefbaar aanvoelt.”
Bron: Stad Aalst.
