Het was ongewoon stil op de gemeenteraad van Herzele toen schepen van Financiën Sabrina De Lange (CD&V) de gemeentelijke rekeningen van 2024 voorstelde. De stilte paste bij de boodschap: Herzele kampt met een schrijnend tekort van 2,2 miljoen euro op de autofinancieringsmarge — een belangrijke graadmeter voor de gezondheid van de gemeentelijke financiën. De Lange sprak duidelijke taal: “Er is nauwelijks geld om onze gewone taken nog naar behoren uit te voeren. We hebben een verschrikkelijke erfenis gekregen van het vorige college.”
Maar die uitspraak lokte meteen reactie uit. Filip De Bodt (LEEF!) wees erop dat de meerderheidspartijen die vandaag aan het roer staan, ook deel uitmaakten van het vorige bestuur. “De meerderheid geloofde in een magische truc: door meer inwoners aan te trekken, hoopte men op meer inkomsten. Alles werd zonder veel reglementering volgebouwd. De redenering: meer inwoners zouden voor meer belastingsgeld zorgen, waarmee we onze extra kosten als uitgestrekte plattelandsgemeente konden dekken. Maar die redenering is intussen pijnlijk ontkracht.”
De Bodt verwees naar de bijzondere kostendruk in Herzele, dat niet enkel uitgestrekt is qua oppervlakte, maar ook financieel instaat voor het onderhoud van onder meer een voetbaltempel, een wielerpiste, twee culturele centra én twee kerken die functioneren als kunst- en ontmoetingsruimte. “We hebben er dus wel meer inwoners bij, maar lang niet allemaal maken ze gebruik van deze infrastructuur. En erger nog: de belastinginkomsten zijn niet spectaculair gestegen. Ze volstaan zelfs niet om de stijgende rentevoeten op onze schulden te dekken,” stelde hij scherp.
Structurele maatregelen op komst.
Schepen De Lange erkende dat er structurele ingrepen nodig zijn. “De personeelskosten zijn sterk gestegen door de automatische indexering. Dat geldt ook voor de bijdragen aan politie en brandweer. De situatie is ernstig. We zullen voor 2025 keuzes moeten maken. Belastingen verhogen, dienstverlening verminderen of personeel afvloeien: dat zijn de realistische pistes.”
De Bodt liet het daar niet bij en reikte alternatieven aan die volgens hem te weinig of niet benut werden. “We vragen al jaren om massaal in te zetten op zonnepanelen. Niet uit liefde voor de zon, maar omdat het geld in het laatje brengt. Maar het bleef bij halve pogingen. Ook op het vlak van subsidies van de hogere overheden kunnen we beter scoren. En waarom geen burgerlening uitschrijven om onze schulden bij de bank af te bouwen? De rente gaat dan naar onze eigen inwoners in plaats van naar financiële instellingen.”
“Bezin eer ge begint.”
De Bodt uitte ook bezorgdheid over mogelijke blinde besparingen. “Bezin voor ge begint. Sommige diensten barsten nu al uit hun voegen. Neem de dienst lokale economie: die moet almaar meer taken opnemen, maar met steeds minder mensen. Voor de dienst ruimtelijke ordening gold tot voor kort hetzelfde. Meet de werkdruk en vergelijk ze met het aantal personeelsleden. Dan weet je waar de pijn zit.”
Ook het gemeentelijk patrimonium kwam ter sprake. “Wat we niet kunnen onderhouden, moeten we durven verkopen. Sommige kerken zijn zwaar verlieslatend. Die middelen kunnen we dan investeren in infrastructuur die wél rendeert en betekenisvol is voor de toekomst.”
Zwijgende meerderheid.
Opmerkelijk was dat de tussenkomst van De Bodt nagenoeg onbeantwoord bleef. Vanuit de andere fracties bleef het oorverdovend stil. Geen enkele raadsfractie nam het woord. Dat contrasteerde volgens De Bodt fel met de gretigheid waarmee sommige raadsleden zich normaal uitspreken over kleine dossiers, zoals ontbrekende paaltjes of verkeerstekens.
“Een paaltje hier, een spiegel daar. Maar over de fundamentele toekomst van onze gemeente blijft men opvallend stil,” besloot hij.
De begrotingsopmaak voor 2025 belooft dan ook een stormachtig politiek najaar in Herzele. De financiële realiteit laat weinig ruimte voor uitstel. Of er ook bereidheid is tot fundamenteel debat en samenwerking over de partijgrenzen heen, blijft voorlopig een open vraag.
