Sint-Elisabethsite in Aalst: 20 jaar thuis in de stad.
Met de opening van het Algemeen Stedelijk Ziekenhuis in de Merestraat in 1989, viel het doek over het Sint-Elisabethhospitaal in de Gasthuisstraat. Zelfs het leger werd ingezet om een handje toe te steken bij de verhuis naar de nieuwe, bijna 3 keer zo grote site. De naam ‘Sint-Elisabeth’ verhuisde niet mee. Het voormalige hospitaal en omgeving, ‘de Ster’ in de volksmond, werden omgevormd tot een woongebied. Stadsvernieuwing met een hoofdletter, want de Vlaamse overheid bekroonde de vernieuwde Sint-Elisabethsite in 2004 met de ‘Thuis in de Stadprijs’. “Groen in de plaats van extra woonblokken? Dat was een moedige beslissing.”
Noël De Wolf, toen ambtenaar bij de dienst Planning van de stad, coördineerde deze make-over op Rechteroever. Goed twintig jaar later spreken we af in De Brug, het ontmoetingshuis dat in 2006 de deuren opende aan de Hertshage, vlak bij de site. “In de jaren ’80 besliste ons stadsbestuur om aan stads- en dorpswaardering te doen, onder andere op Rechteroever”, legt Noël uit. “Ook de aanpak van de centrum- en winkelstraten dateert van die periode. Op Rechteroever waren dat bijvoorbeeld de Hoveniersstraat en de Molendries. We legden parken en speelpleintjes aan in straten als de Rapenstraat, de Korte Binnenstraat en in de omgeving van het zwembad. Maar de arbeiderswijk op de Hertshage bestond uit veel kleine woningen, vaak bewoond door mensen die het niet breed hadden. Dit was een vergeten buurt. Ondertussen lag de bouw van sociale woningen al even stil en de wachtlijsten waren lang.”
“Om de woningnood aan te pakken werd beslist om de site rond Sint-Elisabeth in vier fases aan te pakken. Ongeveer 320 sociale woningen werden in de plannen voorzien. De eerste appartementsblokken waren die van de Frans Breckpotwijk en de Hippoliet Meertwijk. Van het voormalige hospitaal werden woningen gemaakt. Maar na fase drie stuurde de stad haar plannen bij. De overconcentratie aan sociale woningen in de wijk bleek geen goed idee. Open ruimte was er niet. Hierop werd het geweer van schouder veranderd: fase vier van de bouwwerken werd geschrapt en op de plek waar een nieuw woonblok ingetekend stond, kwam er een buurtpark met speeltuigen, een hondenweide en volkstuintjes. Dat was een moedige en niet-gangbare beslissing die later door de Vlaamse overheid bekroond zou worden met de ‘Thuis in de stadprijs’, een toenmalige prijs voor stadsontwikkeling.”
Buurt met veel sociale organisaties.
Wolf(gang) D’haese werkte in die tijd nog voor het OCMW, in de nabijgelegen Gasthuisstraat. “Dit is altijd een buurt geweest waar veel sociale organisaties aan de slag waren”, zegt Wolf. “Er waren veel goeie initiatieven, maar er was ook veel versnippering. Er was een gebrek aan leven in de buurt. Verenigingen waren er amper. Met de komst van ontmoetingshuis De Brug wilde de stad een plek creëren waar buurtbewoners mekaar konden leren kennen. Het hele idee rond De Brug en de invulling ervan is anno 2025 anders dan twintig jaar geleden. Vandaag vormt het Inloopcentrum van het CAW een ontmoetingsplek, ook jeugdopbouwwerking Buurtwild/t en het centrum voor drughulpverlening Traject hebben hier hun stek. Aan privé zaalverhuur doen we niet meer en ook het buurtrestaurant verdween na het opdoeken van vzw Parol. In De Gendarmerie werd een nieuw buurtrestaurant geopend.”
Carnavalswerkhal.
Buurtbewoner Jean-Pierre De Wolf en ex-wijkbewoner en huidig sleutelbeheerder Guido Lefèvre nemen ons mee op een wandeling door de wijk. We verlaten De Brug, de plek die Jean-Pierre zich vooral nog herinnert als de Fiber. Dat was een voormalige fabriek en latere carnavalswerkhal op deze locatie. “Daarom heet het compostparkje in onze wijk ook De Fiber”, vertelt hij. De Sint-Elisabethwijk is een plek waar veel culturen samenwonen, maar kinderen maken geen onderscheid. In de zandbak, in de speeltuin, op het voetbalveldje en in de FIFA-voetbalkooi leven kinderen en jongeren van alle achtergronden zich samen uit.
Enkele nieuwsgierige kinderen vragen zich af wat voor fabriek zich daar toch achter die betonnen muur schuilhoudt (een voormalige wasserij legt Jean-Pierre uit). En waarom het skatepark hier werd afgebroken? Overlast is helaas het antwoord. Er gebeurden dingen die het daglicht niet mochten zien, waardoor de stad enkele ingrepen deed aan de inrichting van het park. Ook zwerfvuil blijft een doorn in het oog, maar dat is uiteraard geen probleem van deze wijk alleen.
Goeiedag in het Japans.
Toch deugen de meeste mensen, zou schrijver Rutger Bregman terecht opmerken. En dat is hier niet anders. Onder een blakende zon bewerkt Barbara haar moestuintje in volkstuincomplex Den Ajuin. In een mix van Nederlands en Frans – Barbara is van Poolse afkomst – teelt ze sla, look, frambozen, tomaten en komkommers. Even verderop wijst Jean-Pierre een tuintje aan waar normaal gezien een Afrikaanse vrouw maniok kweekt. En het tuintje daarnaast is van Russen.
“Ik woon al meer dan 25 jaar in de Lazaretstraat”, besluit Jean-Pierre. “Toen ik er kwam wonen, waren veel huizen nog onbewoond. Vroeger deed vzw Parol hier goed werk om de buurt samen te brengen, onder andere via hun ‘Ontbijt met een ei’. Tegenwoordig komt de Vierdewereldgroep regelmatig langs met een bakfiets voor een buurtbabbel. Maar sommige culturen bereiken we toch moeilijk. Ligt het aan de taalbarrière? Met de Dag van de Buren (op vrijdag 23 mei, red.) proberen we opnieuw om zoveel mogelijk buren samen te brengen. Dan bak ik pannenkoeken en maak ik tiramisu. En rond Pasen deel ik samen met enkele buren paaseitjes uit van deur tot deur. Van mij krijgt iedereen een goeiedag. In alle talen, tot Japans toe (lacht).”
Bron: Stad Aalst.
