Wie afgelopen zondag door Papegem reed, kon er niet naast kijken: vlaggen in top van de kapel en huizen en een honderdtal gelovigen die zich verzamelden aan de ingang van het Hof te Papegem. Elk jaar, op de zondag na 8 mei, viert deze hechte gemeenschap haar kermis ter ere van hun patroonheilige, de H. Macharius. En zoals de traditie het wil, vindt dit feest plaats op het domein van Angèle Meersschaut en Marc Van Der Taelen – of beter gekend: het Hof te Papegem.
Wat voor buitenstaanders een folkloristisch tafereel lijkt, is voor de inwoners van Papegem een diepgewortelde, religieus geïnspireerde traditie die haar oorsprong vindt in een bewogen hoofdstuk uit hun geschiedenis. De feestelijkheden zijn meer dan zomaar een jaarlijkse bijeenkomst: het is een herdenking van hoop, geloof en wonder.
Het ontstaan van een verering.
De geschiedenis van de H. Macharius in Papegem gaat terug naar het jaar 1889. In die tijd werd de wijk, zoals vele andere Vlaamse dorpen in de negentiende eeuw, geteisterd door een uitbraak van tyfus – een dodelijke, besmettelijke ziekte die talloze slachtoffers maakte. De bewoners verkeerden in angst en machteloosheid, want er bestonden nog geen doeltreffende geneesmiddelen.
Het was Bisschop Lambrecht, die vaak langs Erondegem en Papegem reisde en bekend stond om zijn nauwe band met het volk, die besloot om in te grijpen. Hij schreef een brief aan de toenmalige pastoor waarin hij aankondigde dat hij tijdens zijn eerstvolgende doortocht een relikwie van de Heilige Macharius zou meebrengen – een heilige die traditioneel werd aangeroepen tegen besmettelijke ziekten.
Volgens het toenmalige weekblad De Werkman van 21 oktober 1892, verdween de ziekte kort na de aankomst van de relikwie. Voor de bewoners was dit geen toeval maar een mirakel. Uit dankbaarheid werd besloten om aan de ingang van het Hof te Papegem, langs de Grote Steenweg Aalst-Gent, een kapel op te richten ter ere van deze heilige. In 2026 zal het precies 135 jaar geleden zijn dat die kapel werd gebouwd – een jubileum dat reeds in de agenda staat van vele gelovigen.
Een levende traditie.
De H. Macharius leeft tot op vandaag voort in de harten van de Papegemnaren. Niet alleen als beschermheilige, maar ook als symbool van verbondenheid. Elk jaar opnieuw wordt hij geëerd met een ommegang, een plechtige viering en tal van festiviteiten in de wijk.
Zondag was daar opnieuw een voorbeeld van. Heel wat gelovigen verzamelden zich onder een stralende lentezon aan de kapel. Ook een delegatie van het gemeentebestuur van Lede was aanwezig: burgemeester Geertrui Van De Velde, samen met schepenen De Geyter, Derder en Moens (allen van CD&V), bewezen op gepaste wijze hulde aan deze eeuwenoude traditie.
Spirituele bezinning en gemeenschap.
Voorafgaand aan de ommegang bracht Padre Johan Van Den Eeckhout een inspirerende homilie. Hij richtte zich tot de menigte met warme woorden over geloof en veerkracht, en bracht bijzondere hulde aan Bisschop Lambrecht. Opmerkelijk was zijn verwijzing naar de recente aanstelling van paus Leo XIV, die net als de H. Macharius zijn feestdag kent op 8 mei. “Dat kan toch geen toeval zijn,” grapte hij, “Misschien is het een voorteken. Misschien wordt Papegem ooit wel bezocht door een paus.”
Na het gebed zette de processie zich plechtig in beweging. Het beeld van de H. Macharius werd in stoet meegedragen, samen met de relikwie, gedragen door enkele leden van de wijk. De tocht voerde langs de Papegemse straten, begeleid door zang, gebed en het vertrouwde Machariuslied. Bij het kapelletje van Onze-Lieve-Vrouw werd halt gehouden voor een bezinningsmoment. In het kleine, maar karaktervolle kerkje van de wijk werd kort gebeden bij het Heilig Sacrament, waarna de stoet zich richting de oorspronkelijke Machariuskapel begaf.
Daar werd de menigte gezegend met de relikwie, in stilte en ontroering. Voor velen was dit het hoogtepunt van de dag – een moment van innerlijke rust, heling en geloof.
Feest voor jong en oud.
Na de religieuze plechtigheid maakte de ingetogen sfeer plaats voor feestelijkheid. Op het Hof van Angèle en Marc werden tafels gedekt, waar vrienden en familie konden genieten van koffiekoeken, taart en lokale specialiteiten. De sfeer was hartelijk, warm en familiaal. Voor Angèle Meersschaut en Marc Van Der Taelen was het opnieuw een eer om gastheer en -vrouw te zijn voor dit uniek gebeuren. “Zolang wij hier wonen, blijft deze traditie leven,” vertelde Marc, “We doen dit voor de heilige, voor onze wijk, en voor iedereen die hier nog steeds kracht uit haalt.”
De kracht van een gemeenschap.
Wat ooit begon als een wanhoopsdaad tijdens een medische crisis, is vandaag uitgegroeid tot een jaarlijks hoogtepunt voor de gemeenschap van Papegem. De verering van de H. Macharius is meer dan een religieus gebeuren – het is een viering van verbondenheid, solidariteit en dankbaarheid. In tijden waarin gemeenschapsgevoel steeds zeldzamer wordt, bewijst Papegem dat oude tradities wel degelijk toekomst kunnen hebben – zolang er mensen zijn die ze met liefde en overtuiging blijven dragen.
En zo blijft Papegem – bescheiden in omvang, groots in traditie – elk jaar opnieuw een plaats waar verleden en heden samenkomen, onder de zegen van de Heilige Macharius.
