Al anderhalf jaar duikt flitspaal ‘Sammeke’ in het straatbeeld op. En al even lang is hij onderwerp van chatgroepen, facebookpagina’s en gesprekken in de straat. Een kleine minderheid van de bestuurders kreeg van Sammeke al eens een snelheidsboete, maar de meerderheid van de Aalstenaars ziet hem graag zijn job uitvoeren: het verkeer veiliger maken. Jan Derieuw van de lokale politie – en de man achter de flitspaal- ziet dat graag gebeuren: “want snelheid is een killer in het verkeer.”
Jan Derieuw en flitspaal Sammeke werken beiden voor de politiezone Aalst. LiDAR, zoals Sammeke officieel heet, waakt over onze wegen sinds augustus 2023, toen GAS 4 en 5 (een onderdeel van de nieuwe Gemeentelijke Administratieve Sancties) werden ingevoerd. Jan is diensthoofd van het Aalsters Verwerkingscentrum, kortweg AVC, dat bestaat uit een team van zes personeelsleden.
“Het AVC heeft verschillende taken. De ene helft van ons takenpakket bestaat uit de handhaving en verwerking van het foutparkeren en de ANPRzone. De andere helft van ons team voert flitscontroles uit in de zone 30 en zone 50. Dat doen we met de flitspaal Sammeke, maar ook met anonieme flitswagens.”
Aantal overtredingen daalt.
Controleren op overdreven snelheid in het verkeer is nog steeds nodig én het werpt z’n vruchten af, legt Jan uit. “Het is onze taak om Aalst veilig en leefbaar te maken voor iedereen. En snelheid is nog steeds een grote killer in het verkeer. De stad sensibiliseert via campagnes, maar ook handhaving is nodig. Ik denk niet dat we het aantal snelheidsboetes ooit op nul gaan krijgen, maar er is zeker progressie. Op plekken waar we met Sammeke voor de tweede of derde keer flitsen, daalt zowel het aantal overtreders als het percentage van passanten dat te snel rijdt. In sommige straten zien we tijdens een tweede flitsbeurt een daling van zo’n 20%. Daar haal ik mijn voldoening uit. Veiligere straten, daar werken we voor.”
“Kom flitsen, alsjeblief!”
Dat flitscontroles werken, beseffen ook de buurtbewoners van straten waar al eens te snel wordt gereden. Jan en zijn team krijgen dan ook veel aanvragen. “We krijgen mails en worden op straat aangesproken met de vraag “Wanneer kom je in mijn straat eens flitsen?”. Wij proberen daar altijd op in te gaan, omdat ik het belangrijk vind om te luisteren naar wat de buurt aangeeft. Op sommige plekken worden we zelfs uitgenodigd om op een oprit te gaan staan om controles te kunnen uitvoeren. Soms blijkt er effectief een probleem te zijn met overdreven snelheid, andere keren zijn de cijfers toch anders dan wat de melder aanvoelt. Wat het resultaat ook is: achteraf krijgen we vaak een bedankje.”
Open en bloot.
Flitsen gebeurt niet enkel op aangeven van de burgers. “We flitsen op het volledige Aalsterse grondgebied, maar we kiezen onze plaatsen met precisie uit. We gaan naar plekken waar er effectief een probleem is en daarvoor raadplegen we verschillende bronnen, zoals de ongevallenstatistieken, gps- en gsm-data. Daarnaast slaan ook de mobiele borden, die aangeven hoe snel je rijdt, gegevens op die we analyseren. En dan is er ook nog de externe databank met V85-cijfers: hoeveel rijdt 85% van de bestuurders? Ook de wijkagenten en de Verkeerspolitie leveren waardevolle input aan.
We kiezen onze plekken dus niet uit om mensen te pesten, maar om een probleem in kaart te brengen én te verhelpen. Op plaatsen waar meer dan 20% van de bestuurders te snel rijdt, keren we vaak nog eens terug voor een tweede meting. Maar we laten er minstens twee weken tussen, zodat de boete al in de bus is gevallen en je dus in het vervolg twee keer nadenkt voor je de gaspedaal induwt op diezelfde plek. We focussen dus enkel en alleen op gedragsverandering. Ons doel is om de snelheid te laten dalen en de leefbaarheid te verhogen, niet om x aantal vaststellingen per dag te doen. Daarom staan we ook open en bloot opgesteld: Sammeke kun je toch niet missen, tenzij je te snel rijdt of niet aan het opletten bent achter het stuur.”
Niet enkel focus op zone 30.
Flitsen gebeurt op twee manieren: met een mobiele anonieme personenwagen en met flitspaal Sammeke. Een mobiele flitscontrole blijft ergens slechts 2 uur staan en doet drie locaties per dag aan, waarvan een derde in een zone 30 en de rest in zone 50.” Sammeke is intussen een vaste waarde in schoolomgevingen. “Daar mag je maximaal 30 km/u rijden. Sammeke herinnert je daaraan. Elke woensdag krijgt hij een nieuwe plaats en hij blijft een hele week onbemand flitsen. Tijdens schoolvakanties wordt hij ingezet op plaatsen waar er speelpleinwerking is, en op plekken waar de maximumsnelheid 50 km/u is. Je vindt hem ook op aanrijroutes naar scholen. Hij wordt in eerste instantie ingezet voor de veiligheid van onze kinderen.”
Twee ton Sammeke.
Het plaatsen van Sammeke is een hele onderneming. “Zijn koosnaampje – afgeleid van het serienummer SAM van de fabrikant – doet anders vermoeden, maar Sammeke is een gevaarte van 2 ton. De helft van dat gewicht is de batterij. Het flitstoestel wordt vervoerd door een takelwagen. Ter plekke wordt de batterij verwisseld en wordt het toestel gekalibreerd. Dat gebeurt met een gele mat van dertig meter lang die wordt uitgerold. Sammeke maakt in totaal vier foto’s van een voertuig. Die foto’s worden bekeken door ons team en de gegevens gecontroleerd: is het voertuig correct ingeschreven en verzekerd? Is de auto gekeurd? Kleine snelheidsovertredingen worden beboet via de GAS-ambtenaar van de stad. Grote overtredingen vallen in je brievenbus via de politie of het parket.”
96,7% houdt zich aan de snelheid.
Op anderhalf jaar tijd passeerden meer dan 2 miljoen voertuigen een flitscontrole. “En weet je dat 96,7% van de bestuurders zich aan de snelheid houdt? Daar mogen we met z’n allen best fier op zijn. Ondanks het feit dat we zowel in zone 30 als in zone 50 flitsen, worden wel meer boetes uitgedeeld in een zone 30. Die zone 30 is relatief nieuw op de meeste plekken, waardoor het nog een leerproces is.
Het vraagt een klik van de mensen, maar het is zo belangrijk voor onze veiligheid. We zijn niet op zoek naar iemand die eens 5 km/u te snel rijdt. Daarom is een boete van 53 EUR ook eerder sensibiliserend. Maar de mensen die een gevaar vormen op de baan moeten eruit. We hebben ooit eens iemand drie keer geflitst aan 100 km/u in een zone 50. Op twee uur tijd! Dat is een potentiële moordenaar. Zulke mensen moeten gecorrigeerd worden via de politierechter. Niet met een figuurlijke corrigerende tik, maar wel met een serieuze ‘lap’. Als we zulke snelheidsduivels van de weg kunnen halen voor hij brokken maakt, dan ben ik fier op mijn team.”
Waar geldt zone 30?
- Schoolomgevingen.
- Straten binnen de ring (behalve woonerven, waar de maximumsnelheid 20 km/u is).
- Omgeving Arendwijk.
Waarom is zone 30 belangrijk?
Bij een aanrijding is je overlevingskans veel groter. Aan 30 km/u zijn er haast geen dodelijke ongevallen meer. Zowel de snelheid als de letterlijke tunnelvisie tijdens het rijden spelen hierin een rol. Een aanrijding tegen 30 km/u kun je vergelijken met een val van de eerste verdieping. Word je aangereden tegen 50 km/u, dan staat dat gelijk aan een val vanaf de derde verdieping.
Bron: Stad Aalst – Foto’s: Kirsten Segaert.
