Na de zomer neemt bisschop Lode Van Hecke van Gent definitief afscheid van zijn ambt. De geestelijke leider, die op 16 maart 75 jaar werd, heeft zijn ontslag aangeboden zoals canoniek voorgeschreven, maar zet een opvallende stap: ongeacht of er al een opvolger is benoemd, legt hij zijn functie ten laatste op 1 september neer. De reden is medisch van aard. Van Hecke, die een broze gezondheid heeft, wil zich terugtrekken in de abdij van Orval waar hij eerder jarenlang als abt fungeerde.
Maar minstens even opmerkelijk als zijn vervroegd vertrek, is de manier waarop zijn opvolging nu wordt aangepakt. Voor het eerst in de geschiedenis van het Bisdom Gent worden alle gelovigen actief betrokken bij het zoeken naar een geschikte opvolger. Niet enkel priesters of leden van kerkelijke raden mogen hun stem laten horen, ook alle gedoopten, mensen die zich met de Kerk verbonden voelen of actief zijn in parochies of andere christelijke organisaties, krijgen inspraak in het profiel van de nieuwe bisschop.
Een luisterend oor voor alle gelovigen.
De bevraging komt er op initiatief van de pauselijke nuntius in België, Z.E. mgr. Franco Coppola. Hij vertegenwoordigt paus Leo XIV en coördineert de zoektocht naar een geschikte opvolger. Omdat Coppola pas drie jaar in België verblijft en het bisdom Gent onvoldoende kent, wil hij de basis consulteren. Iedereen mag suggesties aanbrengen over de sociale en religieuze eigenschappen die de toekomstige bisschop moet bezitten. Namen van kandidaten mogen worden doorgegeven, net als bezorgdheden, verwachtingen of kritische bedenkingen.
Op maandag 16 juni om 20 uur vindt in het Dekenaal Centrum in Zottegem een bevragingsmoment plaats. Alle inwoners van het dekenaat Zottegem die zich betrokken voelen bij het geloof of kerkelijk engagement tonen, zijn welkom. Tot vandaag konden geïnteresseerden zich inschrijven om fysiek aanwezig te zijn. Tijdens die avond worden drie cruciale vragen besproken:
- Wat is de huidige sociale en religieuze situatie van het bisdom Gent?
- Welke sterke punten verdienen voortzetting, en wat kan beter?
- Welk profiel moet de nieuwe bisschop hebben?
Wie niet aanwezig kan zijn, mag ook per brief of mail zijn of haar mening kenbaar maken. Het is een primeur in Vlaanderen dat het bisdom op zo’n schaal openstaat voor inspraak van onderuit.
Een bewogen ambtstermijn van bijna zes jaar.
Bisschop Lode Van Hecke was sinds november 2019 hoofd van het bisdom Gent. Hij werd destijds door paus Franciscus benoemd als eerste trappist ooit tot bisschop in ons land. Daarvoor was hij abt van de abdij van Orval, een spirituele broedplaats die hij na zijn pensionering opnieuw zal opzoeken. Zijn benoeming was toen al opvallend: een man van stilte, contemplatie en intellectuele diepgang werd plots hoofd van een uitgestrekt, geseculariseerd bisdom.
Onder zijn leiding werden binnen het bisdom Gent diverse pastorale hervormingen in gang gezet, onder meer met aandacht voor de rol van lekengelovigen, de toekomst van parochies en dialoog met de bredere samenleving. Zijn stijl was eerder bescheiden en verbindend, eerder reflectief dan activistisch.
Wie volgt hem op?
De zoektocht naar een nieuwe bisschop is nu officieel ingezet, maar het is niet zeker of die opvolger al klaarstaat tegen het moment dat Van Hecke effectief vertrekt. Indien er tegen september nog geen benoeming is gebeurd door paus Leo XIV, zal een andere Belgische bisschop tijdelijk het ambt waarnemen in Gent.
Voor de katholieke Kerk in Vlaanderen is dit een cruciaal moment. De toekomst van het bisdom Gent zal deels mee bepaald worden door de input van haar gelovigen. Een bisschopsbenoeming blijft uiteindelijk een beslissing van het Vaticaan, maar deze brede consultatie laat zien dat paus Leo XIV en zijn vertegenwoordigers wel degelijk een meer synodale, participatieve kerk voor ogen hebben.
De komende maanden zullen dus niet alleen in Rome, maar ook in Zottegem en ver daarbuiten de contouren worden uitgetekend van het nieuwe geestelijke leiderschap in Oost-Vlaanderen.
Foto’s: Bisdom Gent.
