Gisteren, zondag 23 februari 2025, vond de 642ste editie van Krakelingen en Tonnekensbrand plaats en dit onder een stralend winterzonnetje. Duizenden toeschouwers genoten opnieuw van dit mooie culturele spektakel waar ruim 1000 figuranten aan deelnemen. Het werd daadwerkelijk op de koppen lopen en dit in de straten van Oudenbergstad, als aan de muurkapel waar traditiegetrouw de krakelingenworp plaatsvond. Niet minder dan 5000 krakelingen werden vanop het opgebouwde podium uitgegooid richting de mensenzee, dit dat ene broodje met het winnend juweeltje hoopte te bemachtigen. Omstreeks 20u00 wakkerde burgemeester Fernand Van Trimpont samen met eerste schepen van feestelijkheden en cultuur Ann Panis het vuur aan bij de tonnekensbrand en werd op deze manier de winter verjaagd uit de stad.
Dit jaar ontbrak echter een belangrijke traditie van het dubbelfeest: er werden geen visjes gedronken op de Oudenberg. Gemeenteraadsleden uitten hun ongenoegen. Ze weigerden wijn te drinken zonder visjes en hielden protestborden in de lucht. Al sinds de middeleeuwen drinkt het lokaal bestuur van Geraardsbergen visjes in wijn tijdens het Krakelingenfeest. Sinds 1 januari 2025 verbiedt de Vlaamse overheid echter deze traditie in haar codex op het dierenwelzijn. Het lokaal bestuur diende een motie in om de codex aan te passen. Tot op vandaag bleef een reactie van de Vlaamse overheid uit, ondanks herhaaldelijke contactnames.
“Het lokaal bestuur heeft de codex op het dierenwelzijn nageleefd maar dat wil niet zeggen dat we ons neerleggen bij de beslissing van de Vlaamse overheid.Onze burgers steunen ons hierin. Tijdens een burgerbevraging gingen we na of zij alternatieven zagen voor het visjes drinken. Een overduidelijk waardig alternatief bleef uit en 80% was duidelijk: het visjesdrinken moet blijven. We kozen er daarom voor om geen alternatief voor ons ritueel te voorzien en een duidelijk protest signaal te geven aan de Vlaamse overheid. We willen deze traditie behouden. Dit jaar is het visjesdrinken helaas niet gelukt maar dit was in 2001 ook al eens het geval. We blijven hoopvol”, zegt schepen van Cultuur Ann Panis.
“De reacties van onze burgers op de Oudenberg tijdens onze protestactie toonden aan dat het visjesdrinken leeft bij de Geraardsbergenaar. Als lokaal bestuur voelen we ons gesteund en willen we blijven vechten om deze traditie te behouden. We betreuren dat de Vlaamse overheid niet in overleg wil gaan met ons. Geraardsbergen draagt dierenwelzijn weldegelijk hoog in het vaandel. Het drinken van deze kleine voedervisjes heeft een grote symbolische betekenis en moet in een cultuurhistorisch perspectief geplaatst worden. De visjes liggen maar zeer korte tijd in de wijn alvorens gedronken te worden. We hopen dat de Vlaamse overheid ons signaal oppikt en haar codex op het dierenwelzijn aanpast. Zo kan de traditie in 2026 terug in ere worden hersteld”, zegt burgemeester Fernand Van Trimpont.
Elke laatste zondag van februari start om 15 uur, aan de romaanse kerk van Hunnegem, de historische stoet die met meer dan duizend deelnemers door het stadscentrum trekt. Op zondag 23 februari 2025 was het wederom het eeuwenoud dubbelfeest in Geraardsbergen.Op één en dezelfde dag viert Geraardsbergen tweemaal feest : Krakelingen en Tonnekensbrand. Het eeuwenoude dubbelfeest werd in 2010 opgenomen als UNESCO Werelderfgoed.
De oudst bewaarde stadsrekening (1393) vermeldt reeds de onkosten voor het vuurfeest Tonnekensbrand, dat toen ook al door het stadsbestuur georganiseerd werd en toen reeds een oud gebruik genoemd werd. Sindsdien vinden we de bewijzen van zowel Krakelingen als Tonnekensbrand ononderbroken terug in de stadsrekeningen, met uitzondering van de godsdienstoorlogen in de 16e eeuw en de Eerste en Tweede Wereldoorlog.
Historische stoet.
Op zondag 23 februari 2025 startte aan de romaanse kerk van Hunnegem de historische stoet, die wederom een kleurrijk beeld gaf van zowat 25 eeuwen geschiedenis van Geraardsbergen. Dit jaar was het thema: ‘opgroeien in Geraardsbergen’. Voorop liepen de deken en het stadsbestuur in historische kledij. De circa 1000 figuranten zijn grotendeels lokale vrijwilligers die, al dan niet in school- of verenigingsverband, zich jaarlijks inzetten voor de uitbeelding van de historische stoet. Hierin treden historische feiten in dialoog met de sagevorming rond de oorsprong van de feesten. Elk jaar krijgt de stoet een nieuw thema met nieuwe elementen.
Krakelingenworp (in de volksmond “Mastellenworp”).
Aan het einde van de stoet trokken de druïden, de deken, het stadsbestuur, de broodmandendragers en duizenden toeschouwers naar de top van de Oudenberg. De deken bad samen met het stadsbestuur tot Onze-Lieve-Vrouw in de Oudenbergkapel terwijl de menigte rond het podium plaats nam om zoveel mogelijk krakelingen te vangen.
Eén broodje bevatte een briefje dat recht gaf op de gouden krakeling : een uniek juweel in de vorm van het beroemde broodje, telkens ontworpen door een andere lokale juwelier. Na de worp kon iedereen een paar uurtjes uitblazen op de foor in het stadscentrum, waarna ze terug naar de top van de Oudenberg gingen voor de Tonnekensbrand, een vuurfeest waar een stropop aangestoken werd om de winter te verjagen en de nieuwe lente te verwelkomen en dit terwijl volksdansers voor de sfeer zorgden. In enkele omliggende gemeenten wordt de Tonnekensbrand met een kleiner vuur ‘beantwoord’, Walmenbrand genaamd. Op de Oudenberg werden brandende fakkels aan de omstaanders uitgedeeld, die het vuur naar de Markt brachten, waar de kermismolens op volle toeren draaiden.
