Tijdens de jongste gemeenteraad van Herzele namen de kerkgebouwen een centrale plaats in op de agenda. Drie belangrijke punten kwamen aan bod: het kerkenbeleidsplan dat de krijtlijnen voor de komende jaren uitzet, de goedkeuring van de kerkfabrieksrekeningen van vorig jaar én een nieuwe samenwerkingsovereenkomst tussen de gemeente en de kerkfabrieken. Vooral het toekomstgerichte kerkenbeleidsplan zorgde voor inhoudelijke discussie.
Gemeenteraadslid Filip De Bodt (LEEF!) hekelde het gebrek aan een concrete strategie omtrent het beheer en de invulling van de kerkgebouwen. “Er staat in het kerkenbeleidsplan wel iets over religie, maar bijzonder weinig over het toekomstig beheer van de gebouwen. En dat terwijl alle kerken gemeentelijke eigendom zijn. Dat betekent dat de kosten van onderhoud, verwarming en herstellingen op onze schouders vallen, ongeacht of er nog erediensten plaatsvinden of niet,” stelde hij kritisch.
De Bodt wees op innovatieve voorbeelden uit andere steden en gemeenten. “Sommige steden hebben gekozen om alle religieuze kunstwerken te centraliseren in één kerkelijk museum. Anderen stellen één kerk ter beschikking waar meerdere godsdiensten gebruik van kunnen maken. We moeten realistisch durven zijn: misschien zijn we zelfs verplicht om een aantal gebouwen van de hand te doen, om de andere in goede staat te kunnen behouden,” klonk het.
Schepen van Erediensten Evi Baeyens (cd&v) erkende de opmerkingen van De Bodt als terecht. “Zijn bemerkingen zijn meer dan fair. Maar het kerkenbeleidsplan is een groeidocument. We zijn in dialoog met de kerkfabrieken en de dorpsraden. In Sint-Antelinks wordt alvast concreet nagedacht over een nieuwe invulling: daar loopt een piste waarbij de kerk omgevormd zou kunnen worden tot een Natuurpunt-huis. Zulke herbestemmingen geven een zinvolle, duurzame toekomst aan leegstaande kerken.”
Burgemeester Benjamin Rogiers (Open Vld) beklemtoonde dat het proces tijd vraagt en dat inspraak van de dorpsraden onmisbaar is. “We hebben beslist om voorlopig de kerken in Sint-Lievens-Esse, Borsbeke en Herzele te behouden voor religieus gebruik. In de andere deelgemeenten wordt gewerkt aan een alternatieve invulling. In een latere fase zal bekeken worden of ook Borsbeke en Sint-Lievens-Esse nog een religieuze functie behouden, of dat ook daar andere pistes moeten worden overwogen,” aldus de burgemeester.
Het kerkenbeleidsplan schetst dus een duidelijk begin van een transitie, waarbij behoud, herbestemming en mogelijk zelfs verkoop op tafel liggen. Met de toenemende leegloop van kerken en de hoge onderhoudskosten lijkt Herzele, net als vele andere Vlaamse gemeenten, zich genoodzaakt om pragmatische keuzes te maken. De discussie is nog lang niet afgerond, maar één zaak is duidelijk: de toekomst van de kerken wordt geen eenvoudige evenwichtsoefening.
