Tijdens de jongste gemeenteraad in Herzele laaide een gevoelig debat op rond het gebruik van wagens op de begraafplaats van Hillegem. Raadslid Sarah De Mulder (N-VA) trok aan de alarmbel nadat ze signalen had ontvangen van burgers die zich stoorden aan het feit dat auto’s de begraafplaats oprijden. Het incident roept vragen op over de balans tussen toegankelijkheid voor minder mobiele bezoekers en het respect voor de rust en sereniteit die een begraafplaats vereist.
Bezorgdheid over rust en waardigheid.
“Wij krijgen signalen dat bezoekers met hun wagen de begraafplaats in Hillegem betreden en daarbij over wandelwegen en grasperken rijden,” stelde De Mulder tijdens de zitting. “Hoewel we begrip hebben voor mensen met een beperkte mobiliteit, kan het nooit de bedoeling zijn om met de auto tot aan een graf te rijden. Dat verstoort de rust van andere bezoekers, brengt schade toe aan de infrastructuur en in het ergste geval zelfs aan de graven zelf. We hopen dat de geplande werken snel worden uitgevoerd, zodat iedereen de begraafplaats opnieuw op een waardige manier kan betreden en in alle rust kan rouwen.”
Volgens De Mulder gaat het niet enkel om een praktisch probleem, maar ook om een kwestie van respect en beleving. Een begraafplaats is immers een plek van bezinning en herinnering, waar rust en stilte centraal staan.
Schepen erkent toegankelijkheidsprobleem.
Schepen van Begraafplaatsen Ann Van Ruyskensvelde (Open VLD Herzele) erkende dat het probleem bestaat, maar plaatste het in perspectief. “Het klopt dat er, vooral in Hillegem, soms met de wagen op de hoofdweg van de begraafplaats wordt gereden. Het gaat hier meestal om mensen met een beperkte mobiliteit. Het huidige pad bestaat immers uit losliggende steentjes, die voor rolstoelgebruikers of bezoekers die moeilijk te been zijn bijzonder lastig te gebruiken zijn.”
Volgens Van Ruyskensvelde is net dit toegankelijkheidsprobleem de aanleiding geweest voor een bredere aanpak. “We hebben plannen om de begraafplaatsen in onze gemeente grondig op te frissen en tegelijkertijd veel gebruiksvriendelijker te maken. Voor Hillegem ligt er een concreet ontwerp klaar dat in juni al door de gemeenteraad werd goedgekeurd.”
Heraanleg moet probleem structureel oplossen.
De geplande heraanleg voorziet in nieuwe, duurzame en vlakke wandelpaden die ook geschikt zijn voor rolstoelgebruikers en kinderwagens. Tegelijk zullen de grasperken opnieuw worden aangelegd, en wordt de algemene uitstraling van de begraafplaats opgefrist.
“Eens de werken voltooid zijn, zal het niet langer mogelijk zijn om zomaar met een wagen de begraafplaats te betreden,” verduidelijkte de schepen. “We voorzien afsluitbare paaltjes die standaard omhoog staan. Enkel begrafenisondernemers zullen nog toegang krijgen met een voertuig, en ook dan enkel tijdens uitvaarten. In uitzonderlijke gevallen kunnen we de paaltjes tijdelijk neerlaten, maar altijd op vooraf afgesproken momenten. Op die manier wordt de rust gevrijwaard en blijft de begraafplaats toch toegankelijk voor iedereen.”
Over mogelijke schade door auto’s aan graven of infrastructuur zijn er momenteel geen officiële meldingen binnengekomen. Toch benadrukte Van Ruyskensvelde dat men het risico niet wil laten toenemen en dat de heraanleg ook preventief bedoeld is.
Breder plan voor begraafplaatsen in Herzele.
Het dossier van Hillegem staat niet op zichzelf. Het gemeentebestuur van Herzele werkt al enkele jaren aan een meerjarenplan voor het beheer en de opwaardering van alle begraafplaatsen in de gemeente. Daarbij wordt niet enkel gekeken naar infrastructuur en toegankelijkheid, maar ook naar groenbeheer, ruimtelijke ordening en de rol van de begraafplaatsen als stille plekken van herinnering.
De werken in Hillegem zijn voorzien om in de loop van 2026 te starten. In de meerjarenplanning voorziet de gemeente jaarlijks een budget van honderdduizend euro. De werken worden zoveel mogelijk in eigen beheer uitgevoerd. Naast de heraanleg van paden wordt ook de aanplanting van groen en het onderhoud van de bestaande infrastructuur meegenomen.
Evenwicht zoeken tussen respect en toegankelijkheid.
Het debat toont hoe moeilijk het is om een evenwicht te vinden tussen toegankelijkheid en sereniteit. Enerzijds is het belangrijk dat oudere of minder mobiele inwoners hun dierbaren zonder al te veel fysieke hindernissen kunnen bezoeken. Anderzijds moet een begraafplaats een waardige en rustige omgeving blijven, waar het gebruik van auto’s niet thuishoort.
De discussie in de gemeenteraad heeft dat spanningsveld duidelijk blootgelegd. Waar De Mulder vooral de nadruk legde op de beleving en de rust, wees Van Ruyskensvelde op de tijdelijke ongemakken die de huidige infrastructuur met zich meebrengt en die in de nabije toekomst verholpen zullen zijn.
Met de geplande werken in Hillegem wil het gemeentebestuur tonen dat beide aspecten wel degelijk te verzoenen zijn. De komende jaren zullen duidelijk maken of de combinatie van vernieuwde paden, strengere toegangsregels en een heropgefriste begraafplaats effectief tegemoetkomt aan de verwachtingen van zowel bezoekers als omwonenden.
