Op 17 mei kleurden tal van gemeentehuizen, bibliotheken en andere openbare gebouwen in Vlaanderen in regenboogkleuren. De aanleiding is de Internationale Dag Tegen Holebifobie en Transfobie (IDAHOT). Overal verschijnen symbolen van solidariteit: regenboogvlaggen worden gehesen, regenboogzebrapaden worden aangelegd, en lokale besturen delen berichten op sociale media met hashtags als #IDAHOT2025 en #IedereenWelkom.
Het is een krachtig en zichtbaar signaal. Eén dag per jaar waarop men openlijk bevestigt dat haat, uitsluiting en discriminatie tegenover de LGBTQ-gemeenschap geen plaats hebben in onze samenleving. Maar tegelijk roept deze symboliek ook vragen op. Wat gebeurt er op de andere 364 dagen van het jaar? En vooral: wat doen lokale besturen écht om inclusie te bevorderen, om de leefwereld van holebi’s en trans personen concreet te verbeteren?
Symbolen zijn belangrijk, maar niet genoeg.
Laat ons duidelijk zijn: symboliek is niet waardeloos. Zien dat je gemeente een regenboogvlag uithangt, kan een hart onder de riem zijn voor LGBTQ-jongeren die zich vaak onzichtbaar voelen. Het geeft een gevoel van erkenning. Zeker in landelijke gemeenten, waar de LGBTQ-gemeenschap nog vaak in de luwte leeft, kunnen zulke signalen belangrijk zijn.
Maar een vlag is snel gehesen. De echte uitdaging begint daarna. Want hoeveel gemeenten nemen ook concrete beleidsmaatregelen? Hoeveel voorzien er in structurele steun aan LGBTQ-initiatieven? Hoeveel scholen, sportverenigingen en jeugddiensten krijgen vorming over genderdiversiteit en seksuele oriëntatie? Hoeveel lokale besturen luisteren écht naar de noden van hun LGBTQ-inwoners?
De kloof tussen woorden en daden.
In grotere steden als Gent, Antwerpen of Leuven is er vaak een meer uitgewerkt inclusiebeleid. Er zijn regenboogambtenaren, overlegstructuren met LGBTQ-organisaties, en specifieke acties binnen het jeugd- en welzijnsbeleid. Maar in veel kleinere en landelijke gemeenten blijft het vaak bij een goedbedoeld gebaar op 17 mei, zonder verdere opvolging of structurele aanpak.
Nochtans wonen ook daar LGBTQ-personen. Jongeren die worstelen met hun identiteit. Ouderen die hun leven lang in de kast zaten. Trans personen die op zoek zijn naar begrip en veilige zorg. Partners die hand in hand over straat willen zonder schuin bekeken te worden. Ook zij hebben nood aan een beleid dat verder kijkt dan symbolen.
Uitstekend, hieronder vind je een nog uitgebreider artikel, met diepere context, extra duiding per gemeente en een kritische blik op de uitvoering van het LGBTQ+-beleid. Het artikel is opgebouwd als een journalistiek dossier en bevat ook subtiele analyses per gemeente.
Wat doen onze gemeenten écht voor de LGBTQ+-gemeenschap?
Erpe-Mere, Herzele, Lede en Sint-Lievens-Houtem hebben elk hun eigen visie op inclusie, diversiteit en gelijke kansen. Naar aanleiding van de Internationale Dag tegen Holebi- en Transfobie (IDAHOT) gingen wij bij deze vier lokale besturen aankloppen met één centrale vraag: Wat doet uw gemeente concreet voor de LGBTQ+-gemeenschap, vandaag én in de toekomst?
De antwoorden die we kregen, zijn divers en soms verrassend. Terwijl sommige gemeenten duidelijke stappen hebben gezet en vooruitkijken, blijft het in andere gemeenten stil — te stil.
In Erpe-Mere zit het thema “gelijke kansen” diep verankerd in het gemeentelijke beleid. Volgens schepen van Gelijke Kansen Tom Van Impe (CD&V) is er de voorbije legislatuur sterk geïnvesteerd in zichtbaarheid, sensibilisering en structurele aanpassingen.
Communicatie als hefboom voor inclusie.
De gemeente zet breed in op communicatie die inclusief is voor iedereen, ongeacht genderidentiteit of seksuele oriëntatie. Zo worden op symbolische dagen zoals IDAHOT, Transgender Visibility Day of Wereldaidsdag informatieve acties opgezet. Gemeentelijke communicatie vermijdt stereotypering en maakt gebruik van genderinclusieve taal. Ook is er aandacht voor zichtbare representatie van LGBTQ+-personen in beeldvorming én gemeentelijke infrastructuur — met genderneutrale toiletten en kleedkamers als duidelijk voorbeeld.
Structurele maatregelen en samenwerking.
Op administratief vlak maakte Erpe-Mere werk van een genderneutrale administratie: formulieren worden herbekeken, overbodige vragen naar geslacht worden geschrapt, en waar nodig wordt met opties als V/X/M gewerkt. Opleidingen voor gemeentepersoneel werden in samenwerking met de (intussen opgeheven) vereniging Phao georganiseerd.
Daarnaast wordt ook het regionale Regenbooghuis financieel ondersteund, en zijn er blijvende samenwerkingen met scholen, waarbij educatieve pakketten rond seksuele en genderdiversiteit gratis ter beschikking worden gesteld.
Een gemeente waar iedereen telt.
Het gemeentebestuur riep 2021 uit tot “Jaar van de Gelijke Kansen” – met een brede insteek die ook aandacht schonk aan LGBTQ+-rechten, vrouwenrechten, inclusie van mensen met een beperking en internationale solidariteit. Deze holistische aanpak toont dat Erpe-Mere diversiteit niet opsplitst in hokjes, maar als een gedeeld project beschouwt.
Schepen Van Impe benadrukt dat dit geen tijdelijke focus was: “We bereiden nu de meerjarenplanning voor 2026-2032 voor. Mijn persoonlijke ambitie is om opnieuw een ‘jaar van de gelijke kansen’ te organiseren en dit thema nog steviger te verankeren via structurele samenwerking met adviesraden, scholen en burgers.”
Herzele: Symbolen én participatie.
In Herzele gaan symbolen en participatie hand in hand. Burgemeester Benjamin Rogiers en schepen van Gelijke Kansen Hilde Van Impe (beiden Open VLD) zien IDAHOT als een jaarlijks ijkpunt, maar niet als het enige moment waarop aandacht aan het thema wordt geschonken.
Educatie als sleutel bij jongeren.
De gemeente werkt actief samen met scholen en verenigingen om het gesprek over diversiteit aan te gaan. Via thematische acties om de twee jaar, zoals regenboogbandjes met de boodschap “In Herzele ben ik mezelf”, een fotowedstrijd of een regenboogontbijt, wordt jongeren een duidelijke boodschap meegegeven: hier mag je zijn wie je bent.
“Jongeren zijn de toekomst, en het is cruciaal dat zij opgroeien in een context waarin diversiteit niet alleen getolereerd, maar ook gevierd wordt,” klinkt het bij Van Impe.
Een open huis voor initiatieven.
De gemeente stelt infrastructuur ter beschikking voor bijeenkomsten en infomomenten. Hoewel er nog geen vaste gemeentelijke LGBTQ+-avonden worden georganiseerd, benadrukt het bestuur dat initiatieven van onderuit actief ondersteund worden. Via de bibliotheek is er doorheen het jaar aandacht voor gender en seksualiteit met boeken en infostands.
Realistisch en open voor groei.
Herzele toont zich realistisch in haar ambities. Er is al veel gebeurd, maar het bestuur geeft ook toe dat er nog groeimarge is: “We organiseren zelf nog geen thematische avonden, maar willen dit absoluut ondersteunen indien burgers of verenigingen dit mee op poten willen zetten.”
Lede: Duidelijke signalen van welkom.
Ook in Lede is de boodschap van het gemeentebestuur helder: “Iedereen moet zich welkom, veilig en gehoord voelen,” zegt burgemeester Geertrui Van De Velde (CD&V). Dat geldt in het bijzonder voor jongeren die hun weg zoeken in hun identiteit.
Symboliek met impact.
De regenboogvlag wordt op symbolische dagen gehesen, maar in Lede blijft het daar niet bij. Regenboogzebrapaden aan het station maken die inclusieve boodschap permanent zichtbaar in het straatbeeld. “Iedereen die Lede binnenkomt, ziet dat wij diversiteit omarmen,” aldus Van De Velde.
Ondersteuning van scholen en bibliotheekwerking.
De jeugddienst verdeelde recent pakketten rond de diversiteitsweek, met affiches, buttons, raamstiften en andere sensibiliseringsmiddelen. Scholen gingen hier actief mee aan de slag. In de bibliotheek is er aandacht voor thematische standen met boeken, films en andere media die genderdiversiteit en seksuele oriëntatie bespreekbaar maken.
Lede kiest voor een laagdrempelig en verbindend beleid, waarbij educatie, cultuur en infrastructuur op elkaar worden afgestemd.
Sint-Lievens-Houtem: Veel beloften, weinig actie.
In Sint-Lievens-Houtem lijkt de strijd voor LGBTQ+-aanvaarding vooral persoonlijk gedragen, maar beleidsmatig onderontwikkeld. Burgemeester Tim De Knyf (NH) en schepen van Gelijke Kansen Jo Vermeulen (NH) uitten vorig jaar nog grote bereidheid om het beleid uit te breiden.
Beloftes in 2024…
In 2024 verklaarde schepen Vermeulen: “We willen acties organiseren zoals infomomenten voor ouders en jongeren, ontmoetingsavonden, en eventueel iets tijdens de zomerjaarmarkt.” Het klonk hoopvol, betrokken en empathisch. Ook de burgemeester gaf aan dat het gemeentebestuur oprecht sympathie koestert voor de LGBTQ+-gemeenschap.
…maar stilte in 2025.
Toch blijkt vandaag dat er geen enkele actie is ondernomen. Schepen Vermeulen liet onze vraag om toelichting onbeantwoord. Er zijn geen ontmoetingsavonden geweest, geen campagnes, geen zichtbaar beleid. De symboliek van een jaar geleden is niet omgezet in daden.
Dat is des te schrijnender omdat landelijke gemeenten zoals Sint-Lievens-Houtem vaak moeilijker terrein zijn voor jongeren die uit de kast willen komen of op zoek zijn naar zichzelf. Juist daar is zichtbaarheid, openheid en ondersteuning cruciaal.
Conclusie: Engagement vraagt meer dan een vlag.
Het lokale LGBTQ+-beleid in onze regio is sterk afhankelijk van politieke wil, persoonlijke betrokkenheid en structurele inzet. Erpe-Mere, Herzele en Lede tonen elk op hun manier hoe een gemeente het verschil kan maken — via communicatie, educatie en structurele aanpassingen. In Sint-Lievens-Houtem daarentegen blijft het bij woorden. De vraag is hoe lang de LGBTQ+-gemeenschap daar nog op daden moet wachten.
Want in tijden van groeiend conservatisme en polariserend debat is gemeentelijk beleid niet zomaar lokaal beleid. Het is een signaal. Een vuurtoren van erkenning. En vooral: een levenslijn voor zij die zich nog steeds dagelijks moeten verantwoorden voor wie ze zijn.
Wat kunnen lokale besturen doen?
De mogelijkheden zijn ruimer dan men vaak denkt. Ook een kleine gemeente kan een groot verschil maken. Enkele concrete voorbeelden:
- Aanstellen van een regenboogambtenaar of aanspreekpunt, zodat LGBTQ-inwoners weten waar ze terechtkunnen.
- Structurele samenwerking met LGBTQ-organisaties zoals çavaria, Wel Jong, of lokale Regenbooghuizen.
- Sensibiliseringsacties in scholen en sportclubs, in samenwerking met de jeugd- en sportdienst.
- Vorming voor gemeentepersoneel over inclusieve communicatie en omgang met genderdiversiteit.
- Veilige ontmoetingsplekken ondersteunen voor LGBTQ-jongeren, zelfs als dat klein begint – een praatgroep, een infosessie, een samenwerking met de bib of jeugdraad.
- Lokaal meldpunt voor discriminatie en haatspraak, met duidelijke opvolging.
- Mee opnemen van LGBTQ-thema’s in het meerjarenplan, zodat er budget en visie is op langere termijn.
Waarom dit zo belangrijk is.
In een tijd waar polarisatie groeit en haatspraak zich makkelijker verspreidt, is het belangrijk dat lokale overheden blijven staan voor een samenleving waarin iedereen zich welkom voelt. De strijd tegen holebifobie en transfobie is niet enkel een stedelijk thema – het raakt mensen overal, ook in dorpen waar er geen Pride-mars is, maar wel jongeren in stilte worstelen met zichzelf.
Zonder zichtbaarheid, zonder beleid, zonder aanspreekpunten blijft de boodschap hangen in de sfeer van “we vinden het belangrijk, maar we weten niet goed hoe”. Dat is onvoldoende. Want achter elke vlag hangt een mens van vlees en bloed, met een verhaal, een kwetsbaarheid, en de hoop om volwaardig deel uit te maken van de samenleving.
Besluit.
De regenboogvlag op 17 mei mag geen eenmalig ritueel zijn. Het moet het begin zijn van een engagement dat zich vertaalt in actie, samenwerking en beleid. De vraag die lokale besturen zich moeten stellen is niet: “Hebben we de vlag wel gehesen?”, maar wel: “Wat doen we morgen voor onze LGBTQ-inwoners?”
Symbolen zijn zichtbaar. Maar échte steun is voelbaar.
