Op donderdag 22 mei 2025 kunnen burgers in heel Vlaanderen opnieuw deelnemen aan het burgerwetenschapsonderzoek Straatvinken, een jaarlijks initiatief dat verkeer en leefbaarheid in kaart brengt. Ook Lede doet dit jaar voor het eerst mee. Tussen 17 en 18 uur tellen inwoners letterlijk mee door in hun straat elke passerende weggebruiker te noteren: voetgangers, fietsers, auto’s, bestelwagens, vrachtwagens en meer. Daarnaast kunnen ze hun ervaringen en gevoelens over de straat delen via de straat-O-sfeer-vragenlijst.
Met deze dubbelmeting – objectieve verkeersdata én subjectieve leefbaarheidsbeleving – willen de initiatiefnemers zicht krijgen op hoe onze straten echt functioneren én aanvoelen. De actie is een samenwerking tussen de Ringland Academie, Universiteit Antwerpen en HIVA – KU Leuven, met steun van de Vlaamse overheid.
Achtste editie van burgeronderzoek.
Straatvinken kent dit jaar zijn achtste editie. Bij de vorige telling in 2024 noteerden deelnemers op meer dan 2.000 locaties een uur lang het verkeer met pen en papier. Daaruit bleek dat de modal shift – de overstap van gemotoriseerd verkeer naar duurzamere vervoerswijzen – stokt. Ondanks beleidsinitiatieven blijft het aandeel van auto’s, bestelwagens en vrachtwagens erg groot.
Thomas Vanoutrive, mobiliteitsexpert aan UAntwerpen, noemt de resultaten onrustwekkend. “De veranderingen zijn te traag. Als we tegen 2030 willen dat 50% van alle verplaatsingen duurzaam gebeurt, moeten de nieuwe lokale en Vlaamse besturen daar dringend werk van maken.”
Gelukkiger in rustige straten.
Ook de straat-O-sfeer-vragenlijst, die peilt naar de leefbaarheid van de straat, wijst jaar na jaar in dezelfde richting. Professor Huib Huyse van HIVA – KU Leuven stelt dat bewoners in straten met minder verkeer zich merkbaar beter voelen. “Hoe lager de verkeersdruk en snelheid, hoe hoger het veiligheidsgevoel en de algemene tevredenheid. Waar meer gebruik wordt gemaakt van fietsen en openbaar vervoer, stijgt ook de kwaliteit van de leefomgeving.”
Belang voor lokale besturen.
De resultaten van Straatvinken zijn een waardevolle bron voor lokale mobiliteitsplannen, wijkanalyses en verkeersadviesraden. De actieve deelname van steden en gemeenten is cruciaal om bewoners warm te maken voor deze vorm van burgerwetenschap.
Voor Lede is het de eerste deelname aan Straatvinken. Daarmee toont de gemeente haar bereidheid om via objectieve data en bewonersbevragingen werk te maken van een duurzaam en leefbaar mobiliteitsbeleid.
Registreer vóór 15 mei en maak kans op een Straatvinken-stoel.
Wie wil deelnemen, kan zich inschrijven via www.straatvinken.be. De verkeerstelling vindt plaats op donderdag 22 mei, van 17 tot 18 uur. Iedereen die zich vóór 15 mei registreert, maakt bovendien kans op een van de acht unieke Straatvinken-stoelen die speciaal voor deze editie ontworpen werden.
Ook wie niet meetelt, kan meedoen: de straat-O-sfeer-bevraging staat open voor alle burgers die hun mening willen geven over hoe hun straat aanvoelt. Straatvinken bewijst: één uur tellen kan een wereld van verschil maken.
