“Wat is het meest unieke voorwerp dat jullie ooit binnenkregen in de Kringwinkel?” Het is een vraag die we jaarlijks van de pers krijgen,” lacht Ilse Top, verantwoordelijke communicatie bij Stroom vzw. “Vanaf nu hebben we daar een glashelder antwoord op: een fossiel bot van een mammoet, vermoedelijk zo’n 100.000 jaar oud.”
Een Kringwinkel is doorgaans een plek waar tweedehands meubelen, speelgoed, kledij en huisraad een tweede leven krijgen. Maar af en toe zit er tussen de berg ingezamelde spullen ook iets zéér uitzonderlijks. Dat ondervonden ze onlangs bij Kringwinkel Stroom in Sint-Lievens-Houtem.
Onverwachte vondst in een doos.
“Bij het geefpunt zien we wekelijks verrassende dingen passeren,” vertelt David Standaert, teamcoach van de winkel in Sint-Lievens-Houtem. “Maar dit overtrof echt alles. We haalden een zwaar voorwerp uit een doos, ergens tussen andere spullen. Op het eerste zicht leek het een vreemd stuk steen of bot. Pas toen we het handgeschreven etiket lazen – ‘Bot van mammoet, gevonden aan de Noordzee. 100.000 jaar oud’ – begon onze nieuwsgierigheid écht te groeien.”
David besloot het voorwerp door te sturen naar het centrale sorteermagazijn van Stroom in Aalst. Daar pikte een collega het op en nam contact op met een medewerker van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen in Brussel. Er volgde een uitwisseling van foto’s en eerste inschattingen. Al snel werd duidelijk: dit zou wel eens écht kunnen zijn.
Naar Brussel voor bevestiging.
Samen met communicatiemedewerker Ilse Top trok David naar Brussel voor een deskundige analyse. “We zaten nog geen vijf minuten binnen of we kregen al de bevestiging: dit is een echt fossiel van een mammoet,” zegt Ilse. “Een moment waar je toch even stil van wordt.”
Het stuk werd ter plekke vergeleken met andere beenderen uit de collectie van het Instituut, waaronder een mammoetbekken en een fossiel van een wolharige neushoorn. De gelijkenis was treffend.
Conservator Annelise Folie licht toe: “Het gaat om een deel van het bekken van een mammoet. De vermelding van de Noordzee als vindplaats is geloofwaardig. Tijdens de laatste ijstijd – tussen 116.000 en 12.000 jaar geleden – lagen grote delen van wat nu zee is, toen droog. Het was een koude, uitgestrekte toendra waar mammoeten, wolharige neushoorns en reuzenherten leefden.”
Wetenschappelijke waarde en dankbaarheid.
Het Instituut voor Natuurwetenschappen is Stroom vzw dankbaar voor het schenken van het bot. “Het is uitzonderlijk dat zo’n stuk via een Kringwinkel bij ons terechtkomt,” klinkt het. “Dankzij de schenking kan het fossiel nu opgenomen worden in onze wetenschappelijke collectie en bijdragen aan onderzoek.”
Interessant detail: bij nader onderzoek blijken er sporen van mogelijke ziekte of kwetsuur zichtbaar op het bot. Dat maakt het stuk nog waardevoller voor paleontologen.
Van tweedehands naar eeuwigheidswaarde.
Dat een Kringwinkel ooit een 100.000 jaar oud bot zou binnenkrijgen, hadden zelfs de meest ervaren medewerkers niet durven dromen. Ilse Top besluit: “We zijn gewend aan retrozetels en vintage serviezen, maar een mammoetbot? Dat was écht uniek. En nu heeft het een bestemming gekregen die het verdient – in de collecties van het Instituut, waar het voor altijd bewaard en bestudeerd kan worden.”
Een prachtig voorbeeld van hoe een kringloopvoorwerp plots een sleutel tot het verre verleden kan worden.
