De Aziatische hoornaar (Vespa velutina) vormt de jongste jaren een almaar groter wordende bedreiging voor onze biodiversiteit. Deze invasieve wespensoort, afkomstig uit Zuidoost-Azië, werd voor het eerst in Europa opgemerkt in 2004 en heeft zich sindsdien razendsnel verspreid. Ook in Oost-Vlaanderen is de soort inmiddels stevig gevestigd. Volledige uitroeiing is intussen uitgesloten, maar via gericht en lokaal beheer kunnen we de schade beperken en onze inheemse bijenpopulaties beschermen.
Waarom is de Aziatische hoornaar een probleem?
In tegenstelling tot de inheemse Europese hoornaar, die relatief weinig overlast veroorzaakt en zelfs meehelpt in het bestrijden van schadelijke insecten, is de Aziatische hoornaar bijzonder agressief tegenover honingbijen en andere nuttige bestuivers. Ze jaagt in groep bij de ingang van bijenkasten, waardoor ze hele kolonies kan decimeren. En dat is niet zonder gevolg: honingbijen en wilde bestuivers spelen een cruciale rol in onze voedselproductie en het natuurlijk ecosysteem. Een verdere verspreiding van de Aziatische hoornaar bedreigt dus niet alleen de bijen zelf, maar ook onze landbouw, natuur en biodiversiteit.
Beheer in Oost-Vlaanderen: gecoördineerde aanpak.
In de provincie Oost-Vlaanderen wordt de strijd tegen deze invasieve exoot serieus genomen. Gemeente Sint-Lievens-Houtem werkt hiervoor samen met de provincie en RATO vzw. Dankzij deze samenwerking is de bestrijding van nesten volledig gratis voor burgers. Vanaf 5 mei tot half oktober 2025 zijn professionele bestrijders actief op het terrein. Zij beschikken over het nodige materiaal én de expertise om veilig en efficiënt te werk te gaan, want de nesten hangen vaak op moeilijk bereikbare plaatsen zoals hoge bomen of gevelranden.
Belangrijk: burgers wordt met aandrang gevraagd om niet zelf tot actie over te gaan. De bestrijding van een nest is niet zonder risico en hoort thuis in handen van professionals.
Hoe meld je een nest?
Wie een verdacht nest ziet, kan dat eenvoudig melden via Vespa-Watch, het platform dat meldingen verzamelt en opvolgt:
- Meld het nest via vespawatch.be/report-nest. Je wordt automatisch doorverwezen naar waarnemingen.be.
- Een vrijwilliger van Vespa-Watch controleert je melding en verifieert of het daadwerkelijk om de Aziatische hoornaar gaat.
- Je ontvangt een bericht over de status van je melding.
- Gaat het effectief om een nest van de Aziatische hoornaar?
- Is je gemeente aangesloten bij het gecoördineerd plan (zoals Sint-Lievens-Houtem)? Dan volgt een afspraak voor bestrijding.
- Zo niet, dan word je doorverwezen naar een alternatief contactpunt.
- De bestrijders komen ter plaatse. Let op: in sommige gevallen (bv. té hoog in een boom) is bestrijding niet meteen mogelijk.
Bij gevaarlijke situaties, bijvoorbeeld wanneer een nest zich vlakbij een woning bevindt of mensen dreigt aan te vallen, neem je best contact op met de brandweer via het noodnummer 112 of 1722.be.
Hoe herken je de Aziatische hoornaar?
De Aziatische hoornaar is te herkennen aan:
- Een volledig zwarte borstkas.
- Zwarte poten met geel uiteinde.
- Een grotendeels zwarte kop met oranje snuit.
- Een achterlijf met een opvallende gele band.
Via de app Obsidentify (zie onder het artikel) of de website van Vespa-Watch kan je makkelijk controleren of je te maken hebt met een Aziatische hoornaar of een andere wespensoort. Ook losse waarnemingen van individuele hoornaars zijn welkom via het platform. Zo help je mee aan een beter beeld van de verspreiding.
Waarom moeten we inzetten op bestrijding?
De bestrijding van de Aziatische hoornaar is om verschillende redenen belangrijk:
- Bescherming van bijen en bestuivers: De hoornaar is een belangrijke predator van bijen en zorgt voor forse verliezen in bijenkolonies.
- Behoud van biodiversiteit: Minder bestuivers betekent minder planten, wat dan weer gevolgen heeft voor tal van diersoorten.
- Overlast voor mensen: Nesten hangen vaak dicht bij woningen, in tuinen, struiken of tuinhokken. Ze kunnen onverwachts overlast of zelfs gevaar opleveren, zeker bij snoeiwerken.
- Europese verplichting: De soort staat op de Europese Unielijst van invasieve exoten, wat verplicht tot actieve bestrijding. Oost-Vlaanderen en haar lokale besturen zetten daarom sterk in op een gecoördineerd beheer.
En als het toch geen Aziatische hoornaar is?
Niet elk wespennest is een probleem. Gaat het om een nest van gewone wespen, dan kan je terecht op:
- wespennest.vlaanderen
- Of bel de brandweer voor niet-dringende hulp via 1722.be
Samen sterk tegen de hoornaar.
De strijd tegen de Aziatische hoornaar is een uitdaging die we enkel samen kunnen aangaan. Gemeenten zoals Sint-Lievens-Houtem, de provincie Oost-Vlaanderen en organisaties als RATO vzw zetten hun schouders onder een professioneel en gecoördineerd beheer. Maar ook burgers spelen een belangrijke rol door verdachte nesten te melden en het beheer aan experten over te laten.
Blijf waakzaam, meld elk nest en help mee aan de bescherming van onze natuur!
