In de landelijke rust van Nederhasselt, een deelgemeente van Ninove, staat ze al anderhalve eeuw trots in het landschap: de Lourdeskapel aan de Paellepelstraat. Deze zomer is het exact 150 jaar geleden dat het eenvoudige bedehuisje werd opgetrokken, omringd door hoge populieren die intussen zelf al tot erfgoed zijn verheven. Reden genoeg voor de dorpsraad en het stadsbestuur van Ninove om op zondag 29 juni het feestelijk herdenkingsjaar op gang te trekken.
De kapel, gebouwd in de tweede helft van de 19de eeuw, is een typisch voorbeeld van hoe het volksgeloof zich in Vlaanderen manifesteerde na de Mariaverschijningen in het Franse Lourdes. In 1858 verklaarde de 14-jarige Bernadette Soubirous daar de Heilige Maagd Maria te hebben gezien. Over heel Europa, en dus ook in Vlaanderen, leidde dit tot de oprichting van talloze veldkapellen en grotten, vaak gedragen door eenvoudige gelovigen.
In Nederhasselt gebeurde dat in een open landbouwlandschap, waar de kapel inmiddels als een herkenningspunt in het veld staat. Sinds 2009 is ze officieel erkend als bouwkundig erfgoed; in 2023 werden ook de omringende populieren beschermd. “Veldkapellen zijn een uiting van de devotie van onze voorouders,” zegt cultuurschepen Werner Somers. “Ze vertellen iets over de geschiedenis van een dorp en de identiteit van haar bewoners. Het is dan ook logisch dat de stad Ninove dit herdenkingsjaar actief ondersteunt.”
Feestelijke aftrap op 29 juni.
Het herdenkingsjaar start op zondag 29 juni om 11 uur aan de kapel zelf. Op het programma staan de onthulling van een gedenkplaat, toespraken van schepen Werner Somers en dorpsraadcoördinator Rita Scheerlinck, en aansluitend een gezellig aperitiefmoment waarbij alle aanwezigen kunnen napraten over verleden, heden en toekomst van de kapel.
Rita Scheerlinck benadrukt dat de herdenking geen éénmalig evenement moet worden, maar een uitnodiging tot collectieve betrokkenheid. “We willen dat dit herdenkingsjaar breed gedragen wordt. Inwoners, verenigingen en buurtwerkingen worden daarom uitgenodigd om zelf voorstellen te doen voor activiteiten of herdenkingsmomenten. Van een bloemenhulde tot een vertelavond, alles is welkom.”
Tot 29 augustus staat in de kapel een ideeënbus waar bezoekers suggesties kunnen achterlaten. Belangrijk: vergeet niet om je contactgegevens te vermelden. Op maandag 29 september volgt dan een open overlegmoment, waarop iedereen met een idee zijn of haar voorstel kan toelichten. De dorpsraad streeft ernaar om samen met geëngageerde inwoners een gevarieerd programma op te bouwen dat het hele jubileumjaar omspant.
Collectief erfgoed levend houden.
De viering van 150 jaar Lourdeskapel is meer dan een terugblik. Het is ook een uitgestoken hand naar de toekomst. In tijden waarin religieuze beleving verandert en het publieke geheugen fragiel is, wil Nederhasselt de kapel niet vergeten, maar net een nieuwe betekenis geven.
“De kapel is van iedereen,” besluit Somers. “Het is een plaats van rust, herinnering en verbondenheid. Met dit herdenkingsjaar geven we haar geschiedenis opnieuw een stem en nodigen we de gemeenschap uit om samen te schrijven aan haar volgende hoofdstuk.”
